ภาษากับความเชื่อ

 

            ความเชื่อ คือ การยอมรับนับถือว่าเป็นความจริง  หรือมีอยู่จริง เป็นความมั่นใจต่อสิ่งนั้นๆ ซึ่งบางอย่างสืบทอดต่อกันเป็นเวลายาวนาน เป็นสิ่งที่มนุษย์หรือคนโบราณ ตอนที่ยังไม่มีความรู้ทางวิทยาศาสตร์ ไม่มีการพิสูจน์ถึงเรื่องนั้นๆ คนไทยมีความเชื่อด้านใด ก็จะสร้างคำขึ้นมาเรียกสิ่งนั้นๆ และแสดงวิถีปฏิบัติต่อสิ่งนั้นๆ

ความสัมพันธ์ระหว่างความเชื่อและความรู้ คือความเชื่อเป็นความรู้ ถ้าความเชื่อนั้นเป็นความจริง และถ้าคนเชื่อมีการให้เหตุผลที่พียงพอ(ข้ออ้าง หลักฐาน แนวทางที่น่าเชื่อถือ)และมีเหตุผลที่จะเชื่อ และเป็นจริง

 

ไม้ชื่อมงคล

 ไม้ชื่อมงคลเป็นชื่อของพรรณไม้ที่มีเสียงพ้องกับความหมายที่เป็นมงคล คนโบราณเชื่อว่า  บ้านใดที่ปลูกพืชพรรณไม้ จำพวกนี้ ไว้ภายในบ้าน จะทำให้คนที่อาศัยอยู่  มีโชคลาภ หรือด้านอื่นๆ  ตามชื่อของพรรณไม้นั้น  ทำให้คนส่วนใหญ่ นิยมปลูกไม้ชื่อมงคล ไว้ประจำบ้านเป็นจำนวนมาก

 

ไม้มงคล ๙ ชนิด ที่ใช้วางศิลาฤกษ์

 

ไม้มงคลที่ใช้ในพิธีวางศิลาฤกษ์นี้ ใช้ในการก่อสร้างอาคารบ้านเรือน ก่อนทำการก่อสร้างนิยมทำพิธีวางศิลาฤกษ์ โดยใช้ไม้มงคล ๙ ชนิด ปักกับพื้นดิน ไม้ทั้ง ๙ ชนิด มีชื่อเป็นมงคลนาม ได้แก่ ไม้ราชพฤกษ์ ไม้ขนุน ไม้ชัยพฤกษ์ ไม้ทองหลาง ไม้ไผ่สีสุก ไม้ทรงบาดาล ไม้สัก ไม้พะยูง และไม้กันเกรา

 

 ๑ ราชพฤกษ์ (คูน ลมแล้ง)

  

 

หมายถึง ความเป็นใหญ่และมีอำนาจวาสนา มั่นคง ค่ำคูน นิยมปลูกไว้ทางด้านหน้าของตัวบ้าน

ลักษณะทั่วไป ไม้ต้นผลัดใบสูง ๘ – ๑๕ เมตร ออกดอกกุมภาพันธ์ - พฤษภาคม            

ประโยชน์   ราก ฝนทาแก้กลาก เป็นยาระบาย รากและแก่นเป็นยาขับพยาธิ เปลือกและไม้ใช้ฟอกหนัง และใช้บดทาผื่นตามร่างกาย เนื้อไม้สีแดงแกมเหลืองทนทานใช้ทำเสา ล้อเกวียน ใบต้มกินเป็นยาระบาย ดอกแก้ไข้ ฝักเนื้อในรสหวาน เป็นยาระบาย ช่วยบรรเทาการแน่นหน้าอก แก้ขัดข้อ

 

๒  ไม้ขนุน

 

 

หมายถึง หนุนให้ดีขึ้นร่ำรวยขึ้น ทำอะไรจะมีผู้ให้การเกื้อหนุน นิยมปลูกไว้ทางด้านทิศเหนือของตัวบ้าน

ลักษณะทั่วไป ไม้ต้น   ขนาดใหญ่ สูง ๑๕ – ๓๐ เมตร ลำต้นและกิ่งเมื่อมีบาดแผลจะมีน้ำยางสีขาวข้นคล้ายน้ำนมไหล
ประโยชน์   ผลอ่อน ใช้ปรุงอาหาร ผลสุกเยื่อหุ้มเมล็ดมีรสหวาน เมล็ดปรุงอาหาร เนื้อไม้ ใช้ทำพื้นเรือนและสิ่งก่อสร้าง ครก สากกระเดื่อง หวี โทน รำมะนา ระนาด

 

๓ ไม้ชัยพฤกษ์

 

หมายถึง การมีโชคชัย ชัยชนะ ชนะศัตรู ชนะอุปสรรคต่างๆ

ลักษณะทั่วไป ไม้ต้น สูงถึง ๑๕ เมตร ลำต้นสีน้ำตาล ทรงพุ่มใบกลมคล้ายร่ม เมื่อต้นยังอ่อนมีหนาม ใบประกอบรูปขนนกปลายคู่   เรียงสลับ มีใบย่อย ๕ – ๑๕ คู่ แผ่นใบรูปไข่แกมรูปรี หรือรูปขอบขนาน ขนาดกว้าง ๑.๕ – ๒.๕ เซนติเมตร ยาว ๒.๕ – ๕ เซนติเมตร ปลายใบมน โคนใบกลม ผิวใบด้านล่างมีขนละเอียด
ประโยชน์ เนื้อในฝักเป็นยาระบายอ่อน ๆ ปลูกประดับ  ดอกสวยงาม

 

๔  ไม้ทองหลาง

 

หมายถึง การมีทรัพย์สินเงิน มีเงินทองใช้ไม่ขัดสน

ลักษณะทั่วไป ไม้ต้น   ผลัดใบ สูง ๕ – ๑๐ เมตร ตามกิ่งต้นอ่อนมีหนาม เรือนยอดเป็นพุ่มกลม โปร่งออกดอก มกราคม - กุมภาพันธุ์
ประโยชน์ ปลูกเป็นไม้ประดับ

 

๕ ไผ่สีสุก

 

หมายถึง มีความสุขกายสบายใจ ไร้ทุกข์โศกโรคภัย

ลักษณะทั่วไป เป็นไม้ไผ่ประเภทมีหนาม ความยาวลำต้นสูง ผิวเรียบเป็นมัน ข้อไม่พองออกมา กิ่งมากแตกตั้งฉากกับลำต้น หนามโค้งออกเป็นกลุ่ม ๆ ละ 3 อัน อันกลางยาวกว่าเพื่อน ลำมีรูเล็กเนื้อหนา
ประโยชน์   สมัยก่อนมักปลูกไว้รอบบ้านเป็นรั้วกันขโมย กันลม หน่อเมื่ออยู่ใต้ดินทำอาหารได้มีรสดี เนื้อไม้หนาแข็งแรง ใช้สร้างบ้านในชนบทได้ทนทาน ทำเครื่องจักสาน เครื่องใช้ในการประมง และใช้ทำกระดาษให้เนื้อเยื่อสูง

๖ ไม้ทรงบาดาล

         

หมายถึง ความมั่นคง หรือทำให้บ้านมั่นคงแข็งแรง

ลักษณะทั่วไป ไม้พุ่ม สูง ๓ – ๕ เมตร ใบ ประกอบแบบขนนก เรียงสลับ ใบย่อย ๔ – ๖ คู่ รูปไข่หรือรูปไข่แกมขอบขนาน ขนาดกว้าง ๑ – ๒ เซนติเมตร ยาว ๒.๕ – ๔ เซนติเมตร ปลายใบแหลม โคนใบมน ดอก สีเหลืองออกตามซอกใบ และปลายกิ่ง กลีบเลี้ยง ๕ กลีบ เมื่อบานเส้นผ่าศูนย์กลาง ๒.๕ – ๓ เซนติเมตร  ผล เป็นฝักแบน กว้าง ๑ – ๑.๕ เซนติเมตร ยาว ๗ – ๒๐ เซนติเมตร
ประโยชน์   ปลูกเป็นไม้ประดับ

 

๗ ไม้สัก

 

หมายถึง ความมีศักดิ์ศรี ความมีเกียรติ อำนาจบารมี คนเคารพนับถือและยำเกรง

ลักษณะทั่วไป ไม้ต้น   ขนาดใหญ่ผลัดใบในฤดูร้อน   ลำต้นเปลาตรงเปลือกเรียบหรือแตกเป็นร่องเล็ก ๆ สีเทา โคนเป็นพูพอนต่ำ ๆ เรือนยอดเป็นพุ่มทรงกลมค่อนข้างทึบ เปลือกสีเทา เรียบ หรือแตกเป็นร่องตื้นตามความยาวลำต้น
ประโยชน์ เนื้อไม้มีลายสวยงามแข็งแรงทนทาน เลื่อย ผ่า ไสกบตบแต่ง และชักเงาได้ง่าย ใช้ทำเครื่องเรือนและในการก่อสร้างบ้านเรือน ปลวก มอด ไม่ชอบทำลายเพราะมีสารพวกเตคโตคริโนน  

 

๘ ไม้พะยูง

 

หมายถึง การพยุงฐานะให้ดีขึ้น

ลักษณะทั่วไปไม้ต้น ผลัดใบ สูง ๑๕ – ๒๕ เมตร เปลือกสีเทาเรียบเรือนยอดทรงกลมหรือรูปไข่
ประโยชน์ เนื้อไม้สีแดงอมม่วง ถึงแดงเลือดหมูแก เนื้อละเอียด แข็งแรงทนทาน ขัดและชักเงาได้ดี ใช้ทำเครื่องเรือน เกวียน เครื่องกลึงแกะสลัก ทำเครื่องดนตรี เช่น ซอ ขลุ่ย ลูกระนาด

 

๙ ไม้กันเกรา (มันปลา  ตำเสา)

 

หมายถึง ป้องกันภัยอันตรายต่างๆ หรืออีกชื่อหนึ่งว่า ตำเสา ซึ่งอาจหมายถึงทำให้เสาเรือนมั่นคง

ลักษณะทั่วไป ไม้ต้น   ขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ สูง 15 - 25 เมตร เปลือกสีน้ำตาลเข้ม แตกเป็นร่องลึกไม่เป็นระเบียบ
ประโยชน์   เนื้อไม้ สีเหลืองอ่อน เสี้ยนตรง เนื้อละเอียด เหนียว แข็ง ทนทาน ใช้ในการก่อสร้าง นิยมใช้ทำเสาเรือน แก่นมีรสฝาดใช้เข้ายาบำรุงธาตุ แน่นหน้าอก เปลือกใช้บำรุงโลหิต ผิวหนังพุพอง ปลูกเป็นไม้ประดับ

 

ไม้ชื่อมงคลที่นิยมปลูกไว้ในบ้าน

 

คนส่วนใหญ่อยากให้บ้านของตัวเองมีความร่มรื่น อยู่เย็นเป็นสุข หลายคนจึงมีความคิดจะปลูกต้นไม้มงคลไว้ภายในบ้าน เพื่อเอาเคล็ด เอาโชค ตามความเชื่อของคนโบราณที่บอกต่อกันมาช้านาน

 

 

 

 

ต้นมะขาม

          หากบ้านไหนต้องการให้ผู้อื่นเกรงขาม ตามความเชื่อให้ปลูกต้นมะขามไว้ทางทิศตะวันตก เพราะเชื่อกันว่า ต้นมะขามจะทำให้ผู้อยู่อาศัยเป็นที่น่าเกรงขามต่อผู้อื่น นอกจากนี้ ยังช่วยป้องกันคดีความและสิ่งที่ไม่ดีทั้งหลายอีกด้วย

 

ต้นกล้วย

          ต้นกล้วยเป็นต้นไม้ที่คนไทยสมัยก่อนนิยมปลูกไว้ในบ้าน เพราะนอกจากจะสามารถนำส่วนต่าง ๆ ของต้นกล้วย มาทำประโยชน์ได้มากมายแล้ว เขายังมีความเชื่อด้วยว่า การปลูกต้นกล้วยจะช่วยให้การทำงานราบรื่น คิดสิ่งใดทำสิ่งใดก็ง่าย

 

ต้นวาสนา

         หลาย ๆ บ้านนิยมปลูกต้นวาสนากัน เพราะชื่อเป็นมงคล จึงทำให้เชื่อกันว่า หากบ้านใดปลูกต้นวาสนาจะทำให้มีความสุข ความสมหวังในชีวิต และเป็นต้นไม้แห่งโชคลาภด้วย ควรปลูกในวันอังคาร โดยให้ผู้หญิงเป็นผู้ปลูกจะดี เพราะชื่อวาสนาเป็นชื่อที่เหมาะกับสุภาพสตรี

ต้นแก้ว

          ไม้ยืนต้นขนาดกลาง มีดอกสีขาวส่งกลิ่นหอม คนไทยนิยมปลูกไว้ริมรั้วบ้าน หรือปลูกลงในกระถางเพื่อประดับเพราะคำว่า "แก้ว" หมายถึงสิ่งของมีค่าที่คนนับถือบูชา ทำให้เกิดความเชื่อที่ว่า หากปลูกต้นแก้วไว้ประจำบ้าน จะทำให้สมาชิกในบ้านเป็นคนที่มีจิตใจบริสุทธิ์เหมือนแก้ว และมีคนรักดั่งแก้วตาดวงใจนั่นเอง

          เพื่อความเป็นสิริมงคล โบราณแนะนำให้ปลูกต้นแก้วไว้ทางทิศตะวันออก และให้ปลูกในวันพุธ ตามความเชื่อที่ว่า การปลูกไม้ที่เอาประโยชน์ทางดอกแล้วจะเป็นมงคล

ต้นเข็ม

 

          ดอกเข็ม  เป็นสัญลักษณ์แทนความฉลาดหลักแหลม การปลูกต้นเข็มไว้ในบ้านที่คนโบราณเขาก็เชื่อว่า จะทำให้สมาชิกในบ้านมีความฉลาดเหมือนกับดอกเข็ม และยังช่วยให้มีปฏิภาณไหวพริบเอาตัวรอดได้ด้วย และกระตุ้นให้สนใจใฝ่หาความรู้มาเติมเต็มให้ตัวเองอยู่เสมอ

          หากต้องการจะปลูกต้นเข็ม โบราณแนะนำให้หาคนที่ให้ความสำคัญกับการศึกษาเล่าเรียนเป็นผู้ลงมือปลูก โดยเลือกปลูกทางทิศตะวันออก และปลูกในวันพุธ จะช่วยเสริมสิริมงคลให้แก่คนในบ้าน

ต้นกระดังงา

          ต้นกระดังงา ก็คือต้นไม้มงคลตามความเชื่อของคนโบราณที่ปรารถนาให้ลูกหลานมีชื่อเสียงก้องกังวานไปไกล มีลาภยศสรรเสริญ มีเงินทอง ผู้คนทั่วไปนับหน้าถือตา คนเชื่อกันว่า เสียงที่ดัง กระดังงา นั้นไพเราะเพราะพริ้งดังก้องไปถึงไกล

          คนไทยยังเชื่อกันว่า กระดังงาเป็นต้นไม้ที่ช่วยเสริมเสน่ห์ให้สมาชิกในบ้านให้เป็นที่รักใคร่ของคนทั่วไป และมีชีวิตที่หอมหวนเหมือนกับกลิ่นหอมของดอกกระดังงา ควรปลูกในวันพุธ ไว้ทางทิศตะวันออกของตัวบ้าน เพื่อให้แสงอาทิตย์สาดส่อง จะช่วยให้ชื่อเสียงขจรขจายไปทั่ว เพิ่มความเป็นสิริมงคลแก่ตัวบ้าน และครอบครัวที่อาศัยอยู่ในบ้าน

ต้นโป๊ยเซียน

          เป็นต้นไม้แห่งโชคลาภที่คนไทยนิยมปลูกกันมาก บางคนยัเชื่อว่า โป๊ยเซียน เป็นต้นไม้เสี่ยงทาย หากบ้านไหนปลูกต้นโป๊ยเซียนออกดอกได้ 8 ดอก ก็จะมีโชคลาภ เงินทอง ได้เลื่อนยศเลื่อนตำแหน่ง เพราะโป๊ยเซียนเป็นตัวแทนของเทพเจ้า 8 องค์ ที่จะนำความเจริญรุ่งเรือง และช่วยปกป้องคุ้มครองผู้ที่เป็นเจ้าของ

          ทั้งนี้ ตามเคล็ดปฏิบัติการปลูกต้นโป๊ยเซียน ควรจะให้ผู้ที่มีอายุ หรือญาติผู้ใหญ่ที่น่าเคารพนับถือมาลงมือปลูกให้ ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ซึ่งเป็นทิศมงคลของต้นโป๊ยเซียน จะยิ่งเสริมความเป็นสิริมงคลให้ผู้อยู่อาศัย และควรปลูกในวันพุธ เพื่อให้ดอกที่ออกงดงามตามความเชื่อคนโบราณนั่นเอง

 

ต้นโกสน

          นิยมเป็นปลูกกันมาตั้งแต่สมัยโบราณ โดยเฉพาะภายในพระราชวัง และวัด เพื่อหวังให้เกิดความร่มเย็นเป็นสุข หากนำมาปลูกในบ้าน ก็จะทำให้ครอบครัวมีแต่ความสงบสุข ปราศจากความขัดแย้งใด ๆ นั่นเพราะคนสมัยก่อนเชื่อกันว่า คำว่า "โกสน" พ้องเสียงใกล้เคียงกับคำว่า "กุศล" ซึ่งหมายถึงการสร้างบุญ สร้างสิ่งที่ดีงามเป็นบุญเป็นกุศล

          ทั้งนี้ เพื่อให้เกิดความเป็นสิริมงคล คนโบราณก็ยังแนะนำให้ปลูกต้นโกสนในวันอังคาร และปลูกไว้ทางทิศตะวันออกของบ้านเพื่อรับแสงแดดยามเช้า จะทำให้เห็นสีสันของใบที่สวยสด ดึงดูดสายตาของผู้ที่พบเห็น

 

ต้นโมก

          มีความเชื่อว่าการปลูกต้นโมก ที่หมายถึงผู้ที่หลุดพ้นด้วยทุกข์ทั้งปวง จะนำเอาความสุขกายสบายใจ ความปลอดภัยมาให้สมาชิกในบ้าน เพราะดอกโมกมีสีขาวบริสุทธิ์สะอาด ส่งกลิ่นหอมทั้งวัน เพราะเชื่อว่าจะต้นโมกสามารถปกป้องคุ้มครองสิ่งชั่วร้ายให้สมาชิกในบ้านได้

          เคล็ดลับสำหรับการปลูกต้นโมกก็คือ ให้ปลูกในวันพุธ เพราะเป็นต้นไม้ที่ปลูกเพื่อเอาคุณตามความเชื่อของคนโบราณ จะช่วยให้ต้นโมกเจริญงอกงามได้ดี และปกป้องคุ้มครองคนในบ้านได้ ซึ่งทิศที่เหมาะสมที่สุดในการปลูกต้นโมกก็คือ ทิศตะวันออกเฉียงเหนือ

 

ต้นบานไม่รู้โรย

         เพราะชื่อบานไม่รู้โรยเป็นชื่อมงคล หมายความถึง ความยั่งยืน ความอดทน และไม่ย่อท้อ หากเปรียบกับความรักก็เหมือนความรักที่ยั่งยืน ช่วยให้คู่รักมีความผูกพันมั่นคงต่อกันไปนาน ๆ ปราศจากความโรยรา หรือผันแปรตลอดไปนั่นเอง

 

อ้างอิง

 

ต้นไม้ชื่อมงคล (ออนไลน์). ที่มา : http://www.kapook.com/ ‎ [วันที่ 17 กรกฎาคม 2556]

ไม้มงคล (ออนไลน์). ที่มา : www.mahamodo.com [วันที่ 17 กรกฎาคม 2556]