ความสัมพันธ์ระหว่างภาษากับความคิด

 

บทบาทของภาษาในการพัฒนาการคิด

     มนุษย์แสดงความคิดออกมาได้โดยการกระทำและโดยการใช้ภาษา การกระทำบางอย่างคนอื่นอาจไม่เข้าใจ ถ้าจะให้เข้าใจได้ผู้กระทำก็คงต้องอธิบายให้เข้าใจด้วย

     การใช้ภาษาเพื่อแสดงความคิดหรืออธิบายความคิดของคนเราจะช่วยให้ผู้อื่นเข้าใจ และยังเป็นการขัดเกลาความคิดของตนให้แจ่มชัดและแหลมคมยิ่งขึ้นด้วย

     ในขณะที่มนุษย์ใช้ความคิดย่อมใช้ภาษาเป็นเครื่องมือในการคิดไปด้วยอัตโนมัติ ภาษาจึงเปรียบประดุจเงาของความคิดตลอดเวลา

 ความคิด คือ กระบวนการการคิดทำให้มนุษย์รู้จักใช้เหตุผล ตีความ อธิบาย หรือจำลองโลกของพวกเขาขึ้นจากประสบการณ์ อีกทั้งยังสามารถ คาดการณ์หรือทำนายโลกของพวกเขาได้อีกด้วย

  การคิดทำให้มนุษย์บรรลุเป้าหมาย ผ่านทางความต้องการ และความปรารถนาโดยการคิดยังได้สร้างการวางแผนหรือความพยายามเพื่อให้เป้าหมายสำเร็จ

วิธีคิดมี 3 วิธี ได้แก่

  1  วิธีคิดวิเคราะห์

  2  วิธีคิดสังเคราะห์

  3   วิธีคิดประเมินค่า

การวิเคราะห์  คือ  การพิจารณาแยกสิ่งใดสิ่งหนึ่งออกเป็นส่วนๆ เพื่อทำความเข้าใจแต่ละส่วนให้แจ่มแจ้ง แล้วทำความเข้าใจต่อไปว่า  แต่ละส่วนสัมพันธ์เกี่ยวเนื่องกันอย่างไร

ตัวอย่าง  

                 เภสัชกรวิเคราะห์สมุนไพรเพื่อหาฤทธิ์ของตัวยาต่างๆ ที่อยู่ในสมุนไพร 

       นักเศรษฐศาสตร์วิเคราะห์สถานการณ์ทางเศรษฐกิจ  

          นักวรรณคดีวิเคราะห์บทกวีนิพนธ์ เรื่องสั้น นวนิยาย

 
วิธีการวิเคราะห์

๑. กำหนดขอบเขตหรือนิยามให้ชัดเจนว่าจะวิเคราะห์อะไร

๒. กำหนดจุดมุ่งหมายให้ชัดเจนว่าจะวิเคราะห์เพื่ออะไร

๓. พิจารณาหลักความรู้หรือทฤษฎีเพื่อใช้เป็นเครื่องมือในการวิเคราะห์

๔. ใช้หลักความรู้ให้ตรงกับเรื่องที่จะวิเคราะห์เป็นกรณีๆ ไป

๕. สรุปและรายงานผลการวิเคราะห์ให้เป็นระเบียบชัดเจน

การสังเคราะห์ คือ  การรวมส่วนต่างๆ ให้ประกอบกันเข้าด้วยกรรมวิธีที่เหมาะสมจนเกิดเป็นสิ่งใหม่ขึ้นสำหรับจะนำไปใช้ประโยชน์ต่อไป

  ตัวอย่าง  

                      การสังเคราะห์ประโยค  ต้องมีความรู้เรื่อง ถ้อยคำ ความหมายและน้ำหนักของคำ โครงสร้างของประโยค    

                      การเรียบเรียง  เช่น  เรียงความ จดหมาย บทความ แถลงการณ์ ต้องมีความรู้ด้านภาษา  พื้นฐานของผู้อ่านและผู้ฟัง  ความรู้เกี่ยวกับเนื้อหาในเรื่องนั้นๆ ความรู้เกี่ยวกับเหตุการณ์แวดล้อมอื่นๆ

 

วิธีการสังเคราะห์

๑. ตั้งจุดมุ่งหมายในการสังเคราะห์ให้ชัดเจน

๒. หาความรู้เกี่ยวกับหลักการ ทฤษฎี หรือแนวทางที่เหมาะสม เพื่อนำมาใช้เป็นหลักในการสังเคราะห์

๓. ทำความเข้าใจส่วนต่างๆ ที่จะนำมาใช้เป็นส่วนประกอบในการสังเคราะห์ให้ถ่องแท้

๔. ใช้หลักความรู้ในข้อที่ ๒ ให้เหมาะแก่กรณีที่จะสังเคราะห์

๕. ทบทวนว่าผลของการสังเคราะห์สอดคล้องกับความมุ่งหมายหรือไม่เพียงใด

การประเมินค่า  คือ  การใช้ดุลยพินิจพิจารณาแล้วตัดสินคุณค่าของสิ่งใดสิ่งหนึ่ง สิ่งนั้นอาจเป็น วัตถุ ผลงาน การกระทำ หรือกิจกรรม    ก็ได้ ในการตัดสินคุณค่าอาจบ่งชี้ว่าสิ่งนั้นดีหรือเลว เป็นคุณหรือโทษ มีประโยชน์หรือไม่มีประโยชน์ คุ้มหรือไม่คุ้ม

           โดยทั่วไป ก่อนจะประเมินค่าจำเป็นต้องมีเกณฑ์มาเป็นเครื่องตัดสินสิ่งที่เราประเมิน บางทีในการประเมินค่า เราอาจประเมินโดยการพิจารณาเปรียบเทียบกับหลักฐานอื่นตามความเหมาะสม ก็ได้

๑. ทำความเข้าใจสิ่งที่เราจะประเมินให้ชัดเจน กล่าวคือวิเคราะห์สิ่งที่จะประเมิน นั่นเอง

๒. พิจารณาว่าจะใช้เกณฑ์อะไรเป็นเครื่องตัดสินคุณค่าของสิ่งที่จะประเมิน

๓. ถ้าจะประเมินค่าโดยไม่ใช้เกณฑ์ อาจเปรียบเทียบกับหลักฐานอื่นซึ่งมีความสมเหตุสมผลพอที่จะนำมาเปรียบเทียบกันก็ได้

 

บุคคล โดยหมายถึงขณะที่กำลังคิด ผลของความคิดหรือการจัดการความคิด คำที่คล้ายๆกัน คือการรับรู้ความรู้สึก ความตระหนักรู้ และจินตนาการ

  เพราะความคิดเป็นพื้นฐานของการกระทำ การมีปฏิสัมพันธ์ ความเข้าใจทั้งทางด้านร่างกายและจิตใจของมนุษย์ อีกทั้งยังเป็นเป้าหมาย ระยะยาวในการศึกษาในหลายสาขาวิชา เช่นชีววิทยา ปรัชญา จิตวิทยา และสังคมวิทยา

การที่เราจะแยกความแตกต่าง ขึ้นอยู่กับมโนทัศน์ และประสบการณ์ 

การสร้างมโนทัศน์ขั้นที่ ๑ เช่นภาพทางจิต เพื่อสร้างความคิดรวบยอดโดย
   การเปรียบเทียบ

  การสะท้อน

  การแยกแยะ

 

 

ลักษณะร่วม(Inclusive features) เป็นลักษณะที่มีเหมือนกัน เช่นคน มีตา มีสองขา มีสองตา มีหู มีจมูก มีปาก และอื่นๆ เหมือนกันอีกหลายชนิด

  ลักษณะแยก(Distinctive features) ลักษณะที่แยกความแตกต่าง  และยอมรับว่าไม่เหมือนกับสิ่งอื่น

  ลักษณะเฉพาะ(Exclusive features) ลักษณะที่สิ่งอื่นไม่มี เช่น แมวมีกรงเล็บที่สามารถยืดหดเก็บเข้าในอุ้งเท้าได้ หรือลักษณะอื่น ที่แตกต่างจากสัตว์อื่นได้

 

ภาษากับความคิดมีความสัมพันธ์กัน

  หากสมรรถภาพทางการคิดขาดประสิทธิภาพ สมรรถภาพทางการใช้ภาษาก็จะขาดประสิทธิภาพ

  ถ้าสมรรถภาพทางการใช้ภาษาขาดประสิทธิภาพ สมรรถภาพทางการคิดก็จะขาดประสิทธิภาพ

ดังนั้น ความสัมพันธ์ของการใช้ภาษากับความคิดจึงมีความสัมพันธ์กัน

 

 

 

อ้างอิง

กระทรวงศึกษาธิการ. ภาษาเพื่อพัฒนาการคิด. พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ, 2552

ความสัมพันธ์ระหว่างความคิดกับการคิด(ออนไลน์). ที่มา http://www.thaigoodview.com/node/122550 [วันที่ 10 กรกฎาคม 2556]